İspanya`da Güneş Soluyor

Aguilas`ta küçük bir tabela dükkânı işleten Justo Cruz Rodriguez altı yıl önce, kendisi ve babası için emeklilikte düzenli gelir getirecek bir iş kurma peşindeydi. Bu yüzden, hükümet güneşten üretilen elektriğe cazip fiyat öneren ve bunu 25 yıl boyunca garanti eden bir yasa çıkarınca, fazla elektriği satma fikriyle babasının bahçesine altı sıra güneş paneli yerleştirmek için kendi evini, babasının evini ve atölyesini ipotek ettirdi.

Rodriguez "Gayet güvenli bir yatırım gibi gelmişti. Ortada devlet garantisi vardı" diyor. Ama İspanyol hükümeti artık çok daha az ödeme yapmayı planlıyor. Bu yıl yürürlüğe girecek bir yasa uyarınca, kilovat saat başına verilen para azaltılacak ve ödemelerde geriye dönük fiili kesintiler yapılacak. Hükümet ayrıca güneşten elektrik üreten şirketlere, ürettikleri ve kullandıkları elektrik için vergi koymayı planlıyor.

Protestocular buna "güneş vergisi" adını veriyor. İspanya elektrik üretiminin gerçek maliyetini tüketicilere asla yansıtmadığı için, giderek artan bir bütçe açığıyla -yaklaşık 40 milyar dolar- karşı karşıya. Ekonomik kriz bu sorunu iyice şiddetlendirdi. Uzmanlara göre, bir şeyler yapılmazsa açık daha da artacak. Avrupa`daki enerji uzmanları İspanya`nın tutumunun akıllıca olup olmadığını sorguluyor. Kuşkusuz binlerce yatırımcı iflasla karşılaşacak. Ayrıca uzmanlara göre, kendi ürettiği elektriği kullananlara uygulanacak yeni vergi yüzünden, güneş paneli sahipleri ürettikleri elektriği ulusal elektrik şebekesi dışında satabilir veya kullanabilir. Bu da elektrik abonesi sayısını iyice azaltır. Uzmanlar İspanya`nın ani U dönüşünün muhtemel yatırımcılarca büyük olasılıkla hoş karşı lanmayacağını söylüyor.

Berlin`dek i E3 Analytics şirketinin güneş enerjisi danışmanı Toby Couture, hükümetin gelecekte kamu-özel sektör ortaklıkları kurmak istediğinde sorunlarla karşı laşacağını düşünüyor. Couture "Bir hükümetin mevcut anlaşmaların şartlarını değiştirmesi kötü bir şey. Hükümet güvenilirliğini kaybetti" diyor.

İspanyol yetkililer geçmişte güneş enerjisi yatırımlarını teşvik için getirilen, ama artık çok fazla olduğu düşünülen -özellikle de güneş panellerinin maliyetinin son yıllarda hızla düşmesinden sonra- ödemeleri azaltmaktan başka seçenekleri olmadığını söylüyor.

Devletin yeni ödeme sistemi Rodriguez (51) gibi binlerce yatırımcıyı şoke etti. Rodriguez "Her şeyimi kaybedeceğim" diyor. İspanya Güneş Enerjisi Birliği`ne göre, hükümetin bütçe açığını azaltmak için aldığı önlemler içinde en ciddi etkileri yaratacak olan, 60 bine yakın güneş enerjisi üreticisine yapılan ödemelerin azaltılması kararı.

Sanayi, Enerji ve Turizm Bakanı Jose Manuel Soria, hükümetin geçen yaz açıkladığı planı savunurken "Bir şeyler yapmazsak, geriye sadece iki seçenek kalacak : Sistemin iflası veya tüketicilerin ödediği fiyatın yüzde 40`tan fazla artırılması" diyor.

Bazı yatırımcılar bağımsız hale gelmenin yollarını bulacaklarını söylüyor. Murcia`da bir işyeri olan ve geçen yıl güneş panelleri kuran Diego Nicolas, birkaç rüzgâr türbini ile bir jeneratöre yatırım yaparak kendi kendine yeterli hale gelmeyi düşündüğünü söylüyor. Nicolas "O zaman tamamen bağımsız olacağım ve hükümetin ince hesaplarından etkilenmeyeceğim" diyor.

Ama Rodriguez`in böyle bir seçeneği yok. Hükümet panellerden elde ettiği geliri 2010`da ilk kez azalttığında, Rodriguez aldığı borcu yeniden yapılandırmış. Ama sonunda ödediği faiz oranı yükselmiş ve geri ödeme süresi uzamış. Rodriguez "Bankaya gidip `Size artık ödeme yapmayacağım` diyemem. Oysa hükümet her istediğini yapabiliyor. Bu bana hiç de doğru görünmüyor" diyor. ÁGUILAS, İspanya

www.sabah.com.tr / New York Times Haberleri

02 Şubat 2014