Yasanabilir sürdürülebilir enerji

İBB, yıllık 1,9 milyar kWh’lık elektrik enerjisi tüketimi ile pek çok ilin toplamından daha fazla enerji kullanıyor. İstanbul Enerji, ihtiyacın çevreye duyarlı ve yenilenebilir kaynaklardan karşılanması için birçok proje yürütüyor. İstanbul Enerji, 2023’te tahmini 3,6 milyar kWh değerine ulaşacak olan elektrik tüketimini güneş, rüzgâr, su gibi kaynakların yanı sıra evsel atıkların değerlendirilmesi ile yüzde 55 oranında yenilenebilir enerjiden karşılamayı hedef olarak belirledi.

 

İstanbul Enerji, öncelikle yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak İBB ve bağlı iştiraklerin enerji ihtiyaçlarını karşılayan, çevre dostu yakıt çeşitliliğini yaygınlaştıran ve akıllı enerji yönetimi ile akıllı şehirlere entegre olan bir şirket olma vizyonu ile kent yaşamına katkı sağlıyor. Bu hafta İstanbul’da hizmet veren İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştirak şirketi olan İstanbul Enerji A.Ş. Genel Müdürü Fatih Saltabaş ile İstanbul’un enerji yönetimi konusunda sohbet etme fırsatımız oldu. Enerji yönetimi, yakıt yönetimi, Aydınlatma ve deniz atıkları geri kazanımı faaliyetleri yürüten İstanbul Enerji, İstanbul’da sürdürülebilir ve temiz enerji alanında yapmış olduğu çalışmalarıyla ön plana çıkıyor. Saltabaş, 2018 hedeflerini anlattı.

 

* İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin enerji alanında yaptığı projeler nelerdir?

 

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluşları ve iştirakleri yıllık 1,9 milyar kWh’lık elektrik enerjisi tüketimi ile Türkiye’deki pek çok ilden daha fazla elektrik enerjisi kullanılıyor. İstanbul’un artan nüfusu ve buna bağlı olarak hizmet ve yatırımların da artması İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin enerji ihtiyacını artırıyor. Şehrimizin enerji ihtiyacının çevreye duyarlı ve yenilenebilir kaynaklardan karşılanması büyük önem taşıyor. İstanbul Enerji A.Ş. olarak İBB’nin tüketimlerinin yenilenebilir kaynaklardan karşılanması için birçok proje yürütüyoruz. 2023’de tahmini 3,6 milyar kWh değerine ulaşacak olan elektrik tüketimini; güneş, rüzgâr, hidrolik kaynakların ve evsel atıkların değerlendirilmesi ile yüzde 55 oranında yenilenebilir enerjiden karşılamayı hedef olarak belirledik. Bu kapsamda çalışmalarımız büyük bir hızla sürüyor. Melen barajına 45 MW kurulu güce sahip bir hidroelektrik santrali kurulumu için gerekli izin ve lisans işlemlerini tamamlamış olup, projelendirme çalışmalarına devam ediyoruz. Baraj su tutmaya başladığında biz de hidroelektrik santralinin yapımına başlayacağız. Yine Silivri bölgesinde kurulacak, 66 MW ile dünyanın en büyük kapasitesine sahip olacak Çöp Gazından Enerji Üretim Tesisi’nin yapım çalışmalarına başladık. İstanbul’un kuzey kısmındaki rüzgâr potansiyelinden faydalanmak adına ölçüm, projelendirme ve izin çalışmalarımız devam ediyor. Yakın zamanda rüzgâr ile alakalı projelerimizi de hayata geçireceğiz. Yine bu kapsamda güneş enerjisinden faydalanmak adına karasal uygulamalardan sonra sohbetimizin de konusu olan Türkiye’nin ilk yüzer güneş enerjisi santralini İSKİ ile birlikte devreye aldık. Bu santralimiz ile dünyada bu uygulamaları yapan ilk 10 ülke arasına da girmiş olduk.

 

* İstanbul gibi bir metropolün enerji tüketimi ve üretimi noktasında çözüm önerileriniz ne olabilir?

 

İstanbul büyüklüğünde bir metropolden bahsedince enerjinin yönetimi çok önem taşıyan bir konu haline geliyor. Bu anlamda öncelikle ülkemizin elektrik altyapısından kaynaklanan enerji iletim maliyetlerinin azaltılması için imkânı olan tüm tesislerin kendi elektriğini üretebilmesi için girişimde bulunmalarını tavsiye ediyorum. Tüketim yerinde üretim çözümüyle daha sürdürülebilir bir enerji altyapısı sağlanabilecek. İBB Aydınlatma ve Enerji Müdürlüğü ve İstanbul Enerji A.Ş. olarak bir Enerji Yönetim ve Kontrol Merkezi kurma projemiz bulunuyor. Bu merkez ile enerji verimliliğinin arttırılması, üretim ve tüketim dengesi, tüketim maliyetlerinin azaltılması hedeflenmekte olup fosil yakıtların kullanımı azaltılarak karbon salınım değerlerimizin de düşürülmesi sağlanacak.

 

* Türkiye’nin ilk Yüzer GES projesi Büyükçekmece Gölü üzerinde yapıldı. Bu proje ile ilgili detay öğrenebilir miyiz?

 

Bu santralimizin kurulu gücü 240 kW olup santralde yıllık yaklaşık 315.000 KWh elektrik enerjisi üretmeyi hedeflemekteyiz. Bu da yaklaşık 200 hanenin yıllık elektrik tüketimine denk bir değer. Tabi bu tip santrallerde bir taşla 4 kuş vurmanız mümkün. Birincisi alan ihtiyacını ortadan kaldırması. 1 MW’lık bir güneş enerji santralini kurmak için yaklaşık 15 dönümlük bir alana ihtiyacınız var. Özellikle İstanbul gibi arazi maliyetlerinin yüksek olduğu yerlerde büyük avantaj sağlıyor. İkincisi ise, Yüzer Güneş Enerjisi Santralleri uygulandığı su yüzeyinin yüzde 60’ını kapladığından dolayı, buharlaşmayı azaltıcı faydası oluyor. Direkt gelen güneş ışığını kestiğinden dolayı bir üçüncü avantajı ise yosun oluşumunu engelliyor. Dördüncü avantajı ise su yüzeyinin soğutucu etkisinden dolayı güneş panellerinin verimleri yaklaşık yüzde 10 mertebesinde artmakta ve elektrik üretim miktarınızda artış meydana geliyor.

 

* Aynı zaman da İETT duraklarına güneş enerji sistemli LED aydınlatma projenizden de bahseder misiniz?

 

İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile İstanbul Enerji A.Ş. ortak çalışması ile İstanbul genelinde bulunan 3 bin adet otobüs durağına LED aydınlatma sistemi kurulmaya başlandı. Toplam 3 bin adet durağın bin tanesine elektrik şebekesinden bağımsız güneş enerjisiyle çalışan LED aydınlatma sistemi, geri kalan 2000 adet durağa ise mevcut elektrik şebekesinden beslenecek şekilde LED’li aydınlatma sistemi kuruluyor. Bin adet durağa kurulmakta olan ”Güneş Enerjili LED Aydınlatma Sistemi” genel olarak güneş paneli, akü, şarj regülatörü ve LED bardan oluşuyor. Durakların üzerine yerleştirdiğimiz güneş panelleri ile gündüz elde edilen elektrik enerjisi aküde depolamakta olup, havanın kararmasıyla birlikte LED’lerin çalışmasında kullanılıyor. LED’leri ne kadar akımla, hangi zamanlarda, hangi çevre ışık koşullarında çalıştıracağımızı ve akülerin dolma-boşalma seviyelerinin takibi şarj regülatörü ile sağlıyor. Kurulmakta olan Güneş Enerjili LED Aydınlatma Sistemi, güneşin olmadığı günlerde dahi 3 günlük enerji ihtiyacını karşılayacak şekilde tasarlandı. Bu sayede şebeke enerjisine bağımlı olmadan durakların sürekli olarak aydınlatılması sağlanıyor. Geri kalan 2000 adet durakta ise benzer şekilde enerji verimliliği açısından yüksek tasarruf sağlayan LED lambalar kullanıldı. Söz konusu aydınlatma ile hem enerji tasarrufu sağlayan hem de yüksek ışık konforlu duraklar İstanbul halkının hizmetine sunulmuş olup yapılan aydınlatma ile duraklardaki güvenlik sorununa da çözüm sağlandı.

 

* İstanbul Enerji A.Ş.’nin diğer önemli projeleri hakkında bilgi verir misiniz?

 

İstanbul Enerji A.Ş. olarak başladığımız projelerden biri de elektrikli araç şarj istasyonlarının İstanbul genelinde yaygınlaştırılması projesi. Bu projede İstanbul genelinde kurulacak olan şarj istasyonları ile İstanbul’da elektrikli araç kullanımının yaygınlaştırılması ve ulaşımdan kaynaklı karbon salınımını azaltmayı amaçlıyoruz. İstanbul’un kuzeyindeki rüzgâr potansiyelinden faydalanmak amacıyla ölçüm, projelendirme ve izin çalışmalarımız devam ediyor. Bu kapsamda İstanbul’un kuzey hattında 7 adet rüzgar ölçüm direği ile rüzgar verileri toplanıyor. 1 yıllık ölçüm verileri tamamlandığında, rüzgar enerji santrallerinin kurulum süreçlerine başlanacak. Ayrıca boğazlardaki enerjiden faydalanabilmek amacıyla akıntı ve dalga enerjisi alanında da çalışmalar yapmaktayız.

 

* Bu projenin teknik detay ve üretim kapasitesi hakkında da bilgi alabilir miyiz?

 

Projenin su üzerine inşası, malzeme mühendisliğinin sınırlarını zorlar nitelikte olmuş ve detay bir mühendislik dizaynı sonrasında ortaya çıkarılıyor. Kıyı şeridinde diziler halinde birbirlerine monte edilen, darbe mukavemeti yüksek, ısıl iletkenliği ve su emme özelliği düşük, yüksek yoğunluklu polietilen statik dubalar, kızaklar yardımıyla su yüzeyine indirilmiş, ardından belli ölçekte salınma payı verilen dev dubalar, korozyona dayanıklı çelik halatlar yardımıyla kıyı şeridine sabitlendi. Elektriğin ve suyun aynı ortamda olması iyi bir fikir olmasa da bu durumun yüzer güneş enerjisi santrallerinde sorun teşkil etmediği tesisin devreye alınması sonrası toplanan verilerle ispatlandı. Sistemin kablo bağlantıları sudan izole kablo kanalları üzerinden taşınıyor. Büyükçekmece Gölü Yüzer Güneş Enerjisi Santrali ortalama 200 km/saat hızla esen siklon ve tayfun tipi rüzgârlara, 6 metreye varan dev dalgaların oluşturacağı darbe yüklerine ve aşındırıcı etkilere dayanacak şekilde tasarlandı. Dünya genelinde Yüzer Güneş Enerjisi Santralleri enterkonnekte şebeke bağlantısına veya tüketim noktasına yakın göllerin ve rezervuarların üzerine inşa ediliyor. Proje kapsamında bu kriter de gözetilerek en uygun inşa alanı seçilmiştir. Bu sayede enerji iletim/dağıtım hatlarında oluşan kayıpların önüne geçiliyor.

www.yenisafak.com / ekonomi

30.11.2017

 

BU BÖLÜMDEKİ DİĞER BAZI BAŞLIKLAR