DENİZ Müşteşarlığı’nın önerisi üzerine Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. (TEMSAN) ve Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) işbirliğiyle yaklaşık 2 yıl önce deniz kenarında bulunan yerleşim alanlarının elektrik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla başlatılan ‘Dikey dalgalardan elektrik enerjisi üretimi projesi’ hayata geçirildi. Denizin içinde kıyıya 100 metre mesafede bulunan elektrik santralinde, dalgalardan üretilen enerjiyle ilk ampul yakıldı. Üretilen elektrik enerjisiyle bir günde iki evin 5 kilowatsaat olan elektrik ihtiyacını karşılanabileceği belirtiliyor.

Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. ve Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle yapılan proje de denize yerleştirilen 5 duba ve bir jeneratörden oluşan sistem deniz dalgalarının dikey olarak hareketini elektrik enerjisine çeviriyor. Proje danışmanı Hasan Ali Coşkun, kıyılarda bulunan sınırsız dalga enerjisi potansiyelini elektrik enerjisine çevirmek amacıyla başlatılan projenin olumlu sonuçlar verdiğini ve projenin dünyada tek mobil proje olduğunu belirterek şunları söyledi: “Bu proje ile kendi elektriklerini üretmek isteyen tüketiciler, orta ölçekli sanayiciler ve yatırımcılara altyapı sağlamayı amaçlıyoruz. Dalgaların hareketini elektrik enerjisine çevirmeyi başardık. Bu projenin özelliği dünyada ilk kez mobil olarak uygulanan sistem olma özelliğini taşıyor. Dünyada şu anda kullanılan sistemler deniz dibine sabitlenmiş sistemlerdir. Bizim sistemimiz ise deniz tabanıyla bağlantılı değil, suyun alçalması ve azalmasından bağımsız olarak enerjiyi problemsiz olarak üretme özelliğine sahip. Gemi trafiğini engelleyen, çok uzun metrajlarla uygulanan dünyadaki örneklerinden çok daha iyi özelliklere sahip bir sistem. Çevreci olması, rüzgar enerjisi üretiminde olduğu gibi gürültü ve fiziksel ortamdaki kirliliği olmayan enerji biçimi olması, güneş enerjisi üretimine göre maliyetinin ucuz olması, ilk defa mobil enerji santrali olması nedeniyle çok avantajlı. Sistem mobil olduğu için dalganın daha çok olduğu bölgelere taşınabiliyor” dedi.

Dalgalardan elektrik üretimiyle ilgili projenin sahil kesimindeki yerleşim birimleri için yararlı bir uygulama olduğunu ve deneme üretiminin başarıyla sürdürüldüğünü söyleyen Coşkun şöyle devam etti: “Bu uygulamanın da yatırımcılar açısından geniş bir zemin bulacağı kanaatindeyiz. Bundan sonra daha sığ bölgelerde elektrik üretimi yapabilecek modeller üzerinde çalışılması için, bizim yürüttüğümüz çalışma zemin teşkil edecek. Enerji Bakanlığı’nın desteğiyle projenin devamında kıyı bölgelerindeki lokal yerleşim birimlerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere imalatı programda. Projeyi şu anda tamamladık. Deneme üretimi başarılı bir şekilde sürüyor. Bundan sonra güç arttırımı, projenin yaygınlaştırılması ve yeni üretim tekniklerinin geliştirilmesiyle ilgili etaplar üzerinde çalışacağız.”

24 Mart 2009 Salı milliyet.com.tr