Elektronik atıklar ALTIN saçıyor …

E-ÇÖPÜN ÜSSÜ ÇİN !

2008’de dünya genelinde yaklaşık 1 milyar 200 milyon cep telefonu ve 300 milyona yakın bilgisayarın satıldığını açıklayan BM Çevre Programı, elektronik çöplüğün dağ gibi büyüdüğüne dikkat çekiyor. 2020’ye kadar bu çöplerin, Çin’de 5 katına, G.Afrika ve Hindistan’da 2-4 katına çıkması bekleniyor. Her yıl sadece Çin’de 2.5 milyon tona yakın elektronik hurda oluşuyor.

 

Sevgili okuyucularımız, günümüzde “Yeniden Kazanım” (Re-cycling) giderek önem kazanıyor. Birçok madde kullanıldıktan sonra geriye dönüştürülebiliyor. Kağıt ve karton, cam ve porselen, pet şişeleri, plastik materyal, teneke ve alüminyum karışımlı kutular, çeşitli yağlar, yiyecek artıkları ve piller. Hepsi geri dönüşüm sisteminin içinde tekrar kullanılabiliyor. Son yıllardaki teknolojik ilerleme yeni ve kârlı bir atık türünü de gündeme getirdi : ELEKTRONİK ATIKLAR.

 

Deutsche Welle Türkçe’de yayınlanan çarpıcı bir haberden hareketle konuyu enine boyuna masaya yatıralım ...

 

Hayatımızı kolaylaştıran yeni bilişim ürünleri, cüzdanımızda sebep olacağı muazzam hafiflemenin yanı sıra; oluşturdukları zehirli atıklar sonucu çevre ve insan sağlığını ciddi oranda tehdit eder boyutlara ulaşmış durumda.

 

Avrupalı geri dönüşüm uzmanları, cep telefonunun şarj aletinden plastik gövdesine kadar her aksamını değerlendirdiklerini belirterek şunları dile getiriyorlar :

“-Telefonlar elektronik sinyaller gönderdikleri için yüksek teknoloji ve değerli maden içeriyor. Bakır, altın, gümüş, iridyum, kobalt gibi.

-Her elektronik cihazda bulunan bakırdan 1 ton elde etmek için maden ocaklarında tam bin ton taş ve kayanın işlenmesi gerekirken; aynı miktardaki bakır, 14 ton elektronik atıktan elde ediliyor.

-Eskiden altın ve gümüş maden ocaklarından çıkarılırdı. Bugünse bu ocakların yerini şehirlerdeki elekt-ronik atıklar aldı. Metalleri defalarca kullanmamız mümkün.

-1 ton cep telefonu hurdasından 1 kilo gümüş ve 300 gram altın ayrıştırılıyor...”

 

DÖNÜŞÜM ÇEVREYİ DE KORUR

Geri Dönüşüm veya yeniden kazanım çalışmalarının amacı sadece hammaddelerin yeniden ayrıştırılması değil, aynı zamanda bu cihazların çevreye zarar vermesinin de engellenmesi. Zira geri dönüşüm sistemleri olmayan birçok ülke, biriken elektronik hurdalardaki ağır metallerin içme sularına karışıp sağlığı tehdit etmesinden yakınıyor. Çünkü bu metaller, başta kanser olmak üzere pek çok hastalığa da sebep olabiliyor. Nitekim, bu durumdan en çok etkilenen ülkelerden biri olan Uganda, ikinci el bilgisayar ithalatını yasakladı.

 

Çevre örgütleri ise, tüketicilere her 12 ya da 18 ayda yeni bir cep telefonu almayı yeniden gözden geçirmeyi teklif ediyor. Ancak bu öneriyi, yepyeni modellerle piyasaya sürülen cihazlarla günümüzde üreticilerin pek de dikkate almak istedikleri söylenemez.

 

Umarım teknolojiyi yerinde ve verimle kullanan insanlar sayesinde geleceğimiz daha güvenli ve temiz olur, iyi haftalar ...

 

E-çöpler yılda 6 milyar $ kazandırdı

Kurşun gibi tehlikeli maddeler içeren e-atıklar; klorlu solventler, bromlu alev geciktiriciler, PVC, ağır metaller, plastik ve gazlar elektronik ürünler ve parçalar yapmada, yarı iletken yongalar üretmede, devreler ve disk sürücüler imalinde binin üzerinde malzeme kullanılmaktadır. Diğer yandan, elektronik atık endüstrisi de büyüyen bir pazar konumundadır. 2015’te yıllık 73 milyon tona ulaşacağı tahmin edilen e-atıklardan sadece 2009 yılında yaklaşık 6 milyar dolarlık ciro elde edildi.

 

Bursa’da atık yağlar biyodizel olacak

Bursa’nın merkez Osmangazi ilçesindeki atık yağlar biyodizele dönüşecek. Osmangazi Belediyesi, daha fazla atık yağ toplanması için Alternatif Enerji ve Biyodizel Üreticileri Birliği (ALBİYOBİR) ile protokol imzaladı. Bundan sonra ilçede hem içme sularının kirlenmesi engellenmiş olacak hem toplanan kullanılmış yağlar yakıta dönüştürülecek.

 

Belediyelerden e-atık projeleri

Elektronik atıklar konusunda en büyük görev şüphesiz belediyelere düşüyor. Başta büyük şehirler olmak üzere, bütün illerden en ufak beldeye kadar bütün belediyeler bu konuda hassas davranmalı. Mesela Kadıköy ile Maltepe belediyeleri ortaklaşa elektronik atık Koordinasyon Merkezi kurarak önemli bir projeyi hayata geçirdi. Öte yandan, Kocaeli’nin Kartepe Belediyesi bütün okullara elektronik atık toplama kumbaraları dağıttı.

Ediz Hun la Yeşil Sayfa / 09.03.2010

www.turkiyegazetesi.com.tr

BU BÖLÜMDEKİ DİĞER BAZI BAŞLIKLAR