İzmir`in çöpü servet değerinde

İzmir, Türkiye`nin yaşam kalitesi en yüksek ilk 5 ili arasında gösterilse de yıllardır modern bir katı atık değerlendirme ve bertaraf tesisine sahip olmayı bekliyor. Uzmanlar, yılda yaklaşık 1 milyon 613 bin ton atık miktarına ulaşan İzmir`in modern bir tesise kavuşmasıyla enerji ihtiyacının büyük bir kısmının karşılayabileceğini savunuyor.

Dünya genelinde geri dönüşüm, yıllık geliri 160 milyar dolardan fazla olan ve yıllık yatırımları ile Ar-Ge giderleri 20 milyar doları bulan yeni bir sektör yarattı. “Çevre Ekonomisi ve Politikası” kitabıyla Türkiye`nin çevre konusunda en kapsamlı ders kitaplarından birine imza atan Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Rıza Karacan, dünyada 50`den fazla ülkede 1.5 milyon insana istihdam yaratan sektörün Ege Bölgesi`nin geleceği için de kaçınılmaz olduğunu söyledi. Her yıl tonlarcasını çöp kutularına attığımız kağıt-karton, cam, plastik ambalaj gibi katı atıkların enerji dönüşümünde nasıl kullanılabileceğini anlatan Prof. Dr. Karacan şu bilgileri verdi:

TÜRKİYE YÜZDE 40`INI DÖNÜŞTÜREBİLİYOR

"9.5 milyon nüfusa sahip İsveç`te çıkan atıkların yalnızca yüzde 4`ü geri dönüşmez durumda. 250 binin üzerinde evin ısınma ve elektrik ihtiyacını çöplerin yakıt olarak kullanılmasından sağlayan İsveç daha çok konuta ulaşabilmek için de komşusu Norveç`ten yıllık 80 bin ton çöp ithalatı gerçekleştiriyor. Türkiye`de ise her yıl 1 milyar liralık atık kaynak ayrıştırılmadığı için değerlendirilmeden imha ediliyor. Kağıt, karton, metal, cam, plastik, elektronik atık, lastik gibi atıkların yaklaşık yüzde 40`ı geri dönüştürülerek ekonomiye kazandırılabiliyor. Katı atıkların içindeki organik maddelerin işlenmesiyle hem ısı değerlerinden yararlanmak hem de depolanması gereken miktarı azaltmak mümkün. Çevreye zarar vermeden işleyecek bir yakma tesisi ise ileri bir teknoloji gerektiriyor. Ancak ülkemizde “kazanımsız yakma işlemi” enerji elde edilerek yakma işleminden` çok daha yüksek oranda uygulanıyor. 2023 yılında Türkiye`nin enerji ihtiyacı iki katı artacağı öngörülüyor. Bu nedenle ülkemizin ALTERNATİF enerji kaynaklarının yanı sıra artık katı atık potansiyeli de çok daha fazla oranda değerlendirilmeli. Yatırımların bu yönde olmasıyla hem enerji kazanımı hem de istihdam olanakları artabilir. Çevre sorunlarına önemli bir çözüm yolu bulunmuş olur."

YERİ DEĞİL TEKNOLOJİSİ ÖNEMLİ

Prof. Dr. Karacan, İzmir Büyükşehir Belediyesi`nin uzun süren tartışmalar sonucu Yamanlar Dağı eteklerine yapmayı planladığı, ancak geçtiğimiz günlerde açılan dava ile mahkemelik olan katı atık değerlendirme ve bertaraf tesisi için de şunları söyledi:

"İleri teknoloji ile yapılan katı atık değerlendirme ve bertaraf tesisleri hava kirliliği yapmıyor, koku yaymıyor, çevreye ve insana zarar vermiyor. Ankara Mamak`taki katı atık tesisi buna en iyi örneklerden biri. Bu tesis çöpü, enerji hammaddesi olarak kullanıyor. İzmir`de de katı atık değerlendirme ve bertaraf tesisi ileri teknoloji ile olduktan sonra ister Yamanlar`da ister Menderes`te ya da İzmir`in başka bir bölgesinde yapılsın fark etmez, ortak akılla bir çözüm yolu bulunmalı."

CARİ AÇIĞA REÇETE

Uzmanlar, “çöpten enerji projesiyle” 10 bin konutun elektrik ihtiyacını karşılayacak bir tesisin yaklaşık 1.5 milyon dolara kurulacağını belirtiyor. 2013 yılı cari işlemler açığı 65 milyar dolar olan Türkiye`de bu rakamın yaklaşık 46 milyar doları ise enerji ithalatından kaynaklanıyor.

KATI ATIK RAKAMLARI

Türkiye İstatistik Kurumu Belediyelerin Katı Atık İstatistiklerine göre; Türkiye`de günde kişi başına düşen atık miktarı 1.12 kilogram. Bunun yüzde 20`sini ambalaj atıkları oluşturuyor. Belediyelerce, ülke genelinde, yıllık toplam 30 milyon ton atık toplanıyor. İzmir`de yılda toplanan atık miktarı 1 milyon 613 bin 168 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1.20 kilogram.

TÜRKİYE`NİN KATI ATIK RAKAMLARI

Türkiye İstatistik Kurumu "Belediyelerin katı atık istatistiklerine” göre; Türkiye`de günde kişi başına düşen atık miktarı 1,12 kilogram. Bunun yüzde 20`sini ambalaj atıkları oluşturuyor. Belediyelerce, ülke genelinde, yıllık toplam 30 milyon ton atık toplanıyor. İzmir`de yılda toplanan atık miktarı 1 milyon 613 bin 168 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1,20 kilogram. İstanbul`da yılda toplanan atık miktarı 5 milyon 670 bin 824 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1,13 kilogram. Ankara`da yılda toplanan atık miktarı ise 1 milyon 880 bin 527 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1,06 kilogram. Türkiye`de kişi başına düşen günlük atık üretiminde Muğla 2,12 kilogramla birinci sıradayken Hakkari ise 0,46 kilogramla son sırada yer alıyor.

www.hurriyet.com.tr / ege

07 Ekim 2014